Презентация: Д.И. Менделеевтің периодтық жүйесінің бесінші және алтыншы тобының қосылыстары

Оттегі
Ректификация әдісі
1.азот буланады (б. -195,67 °С), 
2.оттегі (қайнау темп. -183 0С).
Суды электролиздеу. 
Натрий гидроксидінің (16-18%) немесе калий гидроксидінің (25-29%) сулы ерітінділері 60-700С температурада электролизге ұшырайды. Процесс электролиттік ванналарда, катод пен анод ретінде арнайы өңделген жұмсақ темірді қолдана отырып жүзеге асырылады:
Медициналық практикада оттегін қолданар алдында оны сілті ерітіндісі арқылы, содан кейін су арқылы тазартады. Құрғақ оттегі тыныс алу жолдары мен өкпенің қабығын тітіркендіруі мүмкін.
Оттегі шамамен 43 көлемдегі суда және 3,6 көлемдегі этанолда ериді.
Оттегіні басқа газ тәрізді препараттан ажырату үшін азот оксиді (динитроген оксиді), оттегінің тең көлемдері мен азот оксиді араласады. Газ қоспасы азот диоксидінің пайда болуына байланысты сарғыш-қызылға айналады:
2NO + О2 →2NO2↑
Азот оксиді бұл реакцияны бермейді. 
Өнеркәсіптік өндіріс кезінде оттегі басқа қоспалармен ластануы мүмкін, соның ішінде улы газдарда болуы мүмкін. Сондықтан оның тазалығы мұқият тексеріледі. Барлық тазалық сынауларында басқа газдардың қоспасы 100 мл реактив ерітіндісі арқылы оттегінің белгілі бір мөлшерін (4 л / сағ жылдамдығымен) өткізу арқылы белгіленеді.
Оттегі бейтарап болуы керек. Онда қышқыл және негіздік сипаттағы газ қоспаларының болуы индикатор ерітіндісі - метил қызыл түсінің өзгеруі арқылы колориметриялық әдіспен белгіленеді.
Көміртегі тотығының (II) қоспасы оттегін күміс нитратының аммиак ерітіндісі арқылы өткізу арқылы анықталады. Ерітіндінің қараюы күмістің көміртегі тотығымен тотықсызданғанын көрсетеді:
СО + 2[Ag(NH3)2]NO3 + 2Н2О →2Аg↓ + (NH4)2CO3 + 2NH4NO3
Көмірқышқыл қоспасының газы болуы барий гидроксидінің ерітіндісі арқылы оттегін өткізгенде опалесценцияның пайда болуымен анықталады:
СО2 + Ва(ОН)2 → ВаСО3↓ + Н2О
Озонның және басқа тотықтырғыш заттардың қоспаларының болмауы оттегін калий йодидінің ерітіндісі арқылы өткізу арқылы анықталады, оған крахмал ерітіндісі мен мұздық сірке қышқылының тамшысы қосылады. Ерітінді түссіз қалуы керек. Көк түстің пайда болуы озон қоспасының болуын көрсетеді:
2KI + О3 + Н2О → I2 + 2КОН + О2↑
Оттегін сандық анықтаудың барлық әдістері тез тотықтыратын заттармен өзара әрекеттесуге негізделген. МФ IX бұл үшін газ анализаторларында орындалатын және одан оттегін сіңіргеннен кейін талданатын үлгінің көлемінің өзгеруіне негізделген көлемдік әдісті ұсынады. Гемпель құрылғысындағы оттегі (МФ IX, 350-бет) аммиак хлориді мен аммиак қоспасы бар абсорбциялық мыс-аммиак ерітіндісі арқылы өтеді. Ол диаметрі 0,8 мм болатын мыс спираль сымының сынықтарымен толтырылған. Мыс оттегімен тотықтырылады, ал алынған мыс (II) оксиді абсорбциялық ерітінді құрайтын компоненттермен бірден әрекеттеседі:
2Сu + О2 → 2СuО 
CuO + 2NH3·Н2О + 2NH4CI → [Cu(NH3)4]Cl2 + ЗН2О
Оттегінің мөлшері кем дегенде 98,5% болуы керек (1,5% - азот пен инертті газдардың қоспасы).
Дәріханаларда оттегі цилиндрлерде көлемі 27-50 литр, құрамында 4-7,5 м3 газ 10-15 МПА (100-150 атм) қысыммен сақталады. Оттегі баллондары көк түске боялған. Цилиндр редукторының жіпін май немесе органикалық маймен майлауға болмайды (оттегі ағынының әсерінен жарқыл болуы мүмкін). Тальк - бұл жалғыз жағар май.
Дәріханалардан оттегі ингаляцияға арналған шұңқыр тәрізді ауыздықпен жабдықталған арнайы жастықтарда шығарылады.
Оттегі оттегі жетіспеушілігімен жүретін ауруларға қолданылады. Ингаляцияға 40-60% оттегінің ауамен қоспасы тағайындалады. Олар сонымен қатар карбогенді - 95% оттегі мен 5% көмірқышқыл газының қоспасын қолданады.