СӨЖ: Гетероцикл қатарындағы циклында сутегі атомы бар дәрілік заттар.

1. Гетероцикл қатарындағы циклында сутегі атомы бар дәрілік заттар.

1. Гетероциклді қосылыстар циклге көміртек атомдарынан басқа да элементтердің атомдары кіретін қосылыстар. Ондай атомдарға азот, күкірт, оттек және т.б. элементтердің атомдары жатады. 
2. Көміртекпен бірге цикл құруға қатысатын элемент атомдары гетероатомдар деп аталады. Олардың санына байланысты моно-, ди-, три-, және т.б. гетероатомды қосылыстар болады.

Құрамында оттегі бар қосылыстар: 

1. Фуран – түссіз сұйық зат, 320С температурада қайнайды. Фуранның маңызды туындыларының бірі фурфурол болып табылады. Фурфуролды қағаз өнеркәсібі қалдықтарының құрамындағы пентозаларды минералды қышқылдармен қыздыру арқылы алады. Фурфурол – өткір иісті, майлы сұйықтық, қайнау температурасы 1620С. Фурфурол пластмасса алуда қолданылады.

Бензопиран туындылары (жалпы сипаттамасы)

1. α- және γ- пиран бензол ядросымен конденсацияланған жүйелер құруға қабілетті (мысалы, 1,2-бензопиран және 1,4-бензопиран):

Бензопиран туындылары:
γ-Хромон мен Кумарин – бұл құрамында конденцасияланған бензол мен γ-пирон және α-пиронның карбонил топтары.
Тетрагидропиран (гидрогенделген γ-пиран) бензолмен конденсация өнімін құрайды - хроман (бензо-γ-дигидропиран):
флавоноидтардың құрылымдық негізі болып табылатын флавон мен флаван құрылымының негізінде хроман жатады.

1. Флавоноидтар - өсімдік полифенолдарының ең үлкен класы.

Флавоноидтар өсімдіктер алмасуында маңызды рөл атқарады және жоғары сатыдағы өсімдіктерде өте кең таралған. Көптеген флавоноидтар - өсімдік тіндеріне әр түрлі түстер беретін пигменттер. Сонымен, антоциандар гүлдердің қызыл, көк, күлгін түстерін, ал флавондар, флавонолдар, аурондар, халькондар - сары және қызғылт сары түсті анықтайды.
Метаболизм немесе заттардың алмасуы - тірі ағзада тіршілік ету үшін жүретін химиялық реакциялар жиынтығы. Бұл процестер ағзалардың өсуіне және көбеюіне, құрылымдарының сақталуына және қоршаған орта әсеріне жауап беруіне мүмкіндік береді.
 
Бензопиран классификациясы:

1. 1. Кумариндер және олардың туындылары - табиғи заттардың синтетикалық аналогтары (антикоагулянттар, 4-гидроксикумарин туындылары). Неодикумарин жанама антикоагулянт ретінде қолданылады. Бұл К тобына қарсы антивитамин.
2. К дәрумені - майда еритін витамин. «К» немістің «коагуляция» - коагуляция, яғни коагуляция, қоюлану деген сөзінен шыққан.
3. К витаминінің барлық түрлері нафтохинондар деп аталатын ірі химиялық заттар санатына жатады. Нафтохинондардың осы санатында К витаминінің екі негізгі түрі бар
4. К витаминінің бірінші түрі - филлохинондар және оны өсімдіктер шығарады (филлохинон).
5. Менаквинондар деп аталатын екінші негізгі түрді бактериялар (менаквинон) өндіреді.
6. Қанның ұю процесін реттеу адам ағзасының өмірлік маңызды қызметтерінің бірі. Денедегі көптеген процестер мен барлық дерлік органдар мен жүйелердің үздіксіз жұмысы оның жеткілікті мөлшерде қабылдануына байланысты.
7. 2. Бензо-γ-пирон туындылары бронх демікпесінің шабуылын болдырмауға арналған тиімді дәрілік болып шықты. Олардың әрекеті маст жасушаларынан гистаминнің бөлінуін тежеуге негізделген. Бұл дәрілік заттар тобына натрий кромогликаты (кромолин натрий) жатады. Аллергияға қарсы агент. 0,02 г дозада ингаляция түрінде бронх демікпесінің шабуылын болдырмайды.