«Шаршау» және «Қажу» анықтамасы, түрі. Еңбек жағдайлары

1.  «Шаршау» және «Қажу» анықтамасы, түрі. 

Шаршау — қажу жағдайының дамуымен астасатын субъективтік сезінулер кешені. Босаңсу, болбырлық, дәрменсіздік сезімдерімен, физиологиялық қолайсыздық түйсігімен, психикалық процестердің өту барысында кінәраттардың ұғынуымен, жұмысқа деген ынтаның болмай қалуымен, қарекетті тоқтатуға деген түрткі себептің дендеуімен, жағымсыз эмоциялық реакциялармен сипатталады. Шаршау бірсарынды әрекетті ұзақ уакыт орындау кезінде де пайда болуы мүмкін. Алайда қажумен байланысты емес оғаш шаршау, сондай-ақ объективтік тұрғыдан қажыған адамның шаршамауы секілді жағдайларда болады.
Қажу – энергия мен күштің болмауы. Ұйқы басуы және апатия (айналаға көңіл бөлмеу) қажудың белгілері болуы мүмкін. Қажу – организмнің денелік, көңіл-күйлік ширығуына, зерігуге немесе ұйқысыздыққа қалыпты және негізгі жауапты серпіні болуы мүмкін. Алайда, бұл күрделі психикалық немесе денелік жағдайдың белгісі де болуы мүмкін. ... Созылмалы шаршау синдромы – тұмау секілді симптомдардан басталып, 6 ай немесе одан ұзақ уақытқа созылатын жағдай.

1. Зияндылық және қауіптілік деңгейінің еңбек жағдайын класстарын атаныз 

Еңбек жағдайларын бағалауды және өндіріс аясында келтірілген зиян мен қауіптілік деңгейін өлшеуді жүргізетін сарапшылардың соңғы зерттеулеріне сәйкес, бүгінгі күні оларды келтірілген зиян деңгейіне қарай бөлу қажет.
Зерттеу нәтижелері гигиена деңгейін, еңбек жағдайларының зияны мен қауіптілігін, өндірістегі жалпы жағдайды, сондай-ақ еңбек қызметінің күрделілігін бағалауды ескере отырып талданады.
 
Бөлу қолданыстағы ортаның ауытқу деңгейін және оның жұмыс қабілеттілігі мен адам денсаулығына әсерін бағалау негізінде жүреді.
Сонымен, еңбек жағдайларының 4 класы бар:
 
1 класс— оңтайлы. Бұл санат қызметкердің денсаулығы мен өміріне зиян келтірместен жұмыс қызметімен айналысуға мүмкіндік береді. Өнеркәсіптік факторлар оның жұмысына теріс әсер етпейді. Сонымен қатар, бұл жерде біз жұмысшының қажетті жайлылық деңгейін қолдау туралы айтып отырмыз.
 
2 класс — рұқсат етілген. Рұқсат етілген жағдайлар зиянды немесе қауіпті заттардың әсері қолданыстағы нормалардан аспайтындығын және қызметкерлердің өнімділігі жаңа ауысымға толық қалпына келуіне қол жеткізетіндігін білдіреді.
 
3 класс — зиянды. Бұл санат 4 дәрежеге бөлінеді:
 

• Жұмысшы денесінің жалпы жағдайындағы өзгерістерге әкелетін жұмыс ортасындағы жағымсыз өндірістік факторлардың әсері нормадан тыс. Ауысымнан кейін ұзақ қалпына келтіру жүреді. Жұмыс кезінде дененің функционалды күйінің өзгеруі мүмкін.
• Теріс өндірістік факторлардың әсері артып келеді, жұмысшы денесінің жұмысында тұрақты өзгерістер болуы мүмкін, әрі қарай ұзақ жұмыс кезінде кәсіби аурулардың жеңіл түрлерін қалыптастырады. Бұл жағдайда жарамдылық сақталады.
• Жұмысшының денесінде тұрақты функционалды өзгерістер тудыратын жағымсыз өндірістік факторлардың әсері әлдеқайда жоғары. Жұмыс жағдайында өкпе және орта кәсіптік аурулардың (кәсіптік еңбекке қабілеттілігінен айырылуға дейін) пайда болуы мүмкін.
• Кәсіби аурулардың ауыр түрлерінің пайда болуына әкелетін жағымсыз өндірістік факторлардың әсері, оның ішінде жалпы еңбекке қабілеттіліктің бұзылуы және оның жалпы жоғалуы.

4-класс-қызметкердің бүкіл жұмыс ауысымында зиян келтіретін жағымсыз өндірістік факторлардың әсері. Сондай-ақ, жұмыс кезеңінде ауыр аурулардың пайда болу қаупі жоғары.
 

1. 1 еңбек жағдай классына анықтама беріңіз 

Зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсері жоқ немесе әсер ету деңгейі еңбек жағдайларының нормативтерінде (гигиеналық нормативтерде) белгіленген және адам үшін қауіпсіз деп қабылданған деңгейлерден аспайтын және қызметкердің жұмыс қабілеттілігінің жоғары деңгейін ұстап тұру үшін алғышарттар жасалатын еңбек жағдайлары (1-класс) еңбектің оңтайлы жағдайлары болып табылады.