Фармацевтикалық өндіріс технологиясындағы кәсіби терминология

Терминдер: гомеопатия, өсімдік шикізаты, галендік прапараттар, медициналық бұйымдар 
1. Тақырыбы: Фармация.
2. Тақырыпша: Фармацевтикалық өндіріс технологиясы
3. Термин: Гомеопатия
4.Терминнің анықтамасы: Гомеопатия – науқасты дәрінің өте аз мөлшерімен (дозамен) емдеу жүйесі. Негізгі принципі -« ұқсасты ұқсаспен емдеу», яғни сау адамға көп мөлшерде бергенде ауру туғызатын дәріні ауру адамға өте аз мөлшерде жиі беріп емдеу әдісі. 
5. Контекстегі термин: дәріні ауру адамға өте аз мөлшерде жиі беріп емдеу әдісі
6. Терминнің тіркесуі: Антидот гомеопатиялық, антропософиялық медицина
7. Карточканың авторы: Еламан А., ФӨТ
8. Орындау мерзімі: 09.02.2021 ж
 
1. Тақырыбы: Фармация.
2. Тақырыпша: Фармацевтикалық өндіріс технологиясы
3. Термин: өсімдік шикізаты
4.Терминнің анықтамасы: Отандық өндірістің дәрілік қалыптарын жасау үшін маңызды көздердің бірі дәрілік өсімдік шикізаты (ДӨШ) болып табылады. ДӨШ (мәдени түрде өсірілетін және жабайы өсетін) қолданудың міндетті шарттары оның сапасының нормативтік талаптарға сәйкестігі және дәлелденген фармакологиялық белсенділігі болып табылады. 
5. Контекстегі термин: дәрі жасаудағы шикізат, негізгі шикізат
6. Терминнің тіркесуі: өсімдіктер немесе олардың бөліктері
7. Карточканың авторы: Еламан А., ФӨТ
8. Орындау мерзімі: 09.02.2021 ж
 
1. Тақырыбы: Фармация.
2. Тақырыпша: Фармацевтикалық өндіріс технологиясы
3. Термин: галендік прапараттар
4.Терминнің анықтамасы: Галендік препараттар дербес химиялық заттар емес, олар биологиялық белсенді заттардың комплексі болып табылады.  
5. Контекстегі термин: экстракциялық препараттар, дәрілік заттардың ерекше бір тобы
6. Терминнің тіркесуі:  Тұндырмалар мен экстрактар. Алкалоидтар препараттары.
7. Карточканың авторы: Еламан А., ФӨТ
8. Орындау мерзімі: 09.02.2021 ж
 
1. Тақырыбы: Фармация.
2. Тақырыпша: Фармацевтикалық өндіріс технологиясы
3. Термин: медициналық бұйымдар
4.Терминнің анықтамасы: әр түрлі ауруларды диагностикалау, алдын-алу немесе емдеу үшін қолданылатын құрылғы.
5. Контекстегі термин: диагностикаға, профилактикаға және емдеуге арналған ақпаратты өлшеу, талдау, өңдеу және ұсынудың техникалық құралдар. 
6. Терминнің тіркесуі:  медициналық термометр, электрокардиограф.
7. Карточканың авторы: Еламан А., ФӨТ
8. Орындау мерзімі: 09.02.2021 ж
 
ГЛОССАРИЙ

Қазақ тілінде	Орыс тілінде	Ағылшын тілінде
Дәрілік зат - дәрілік форма түріндегі синтетикалық немесе табиғи текті зат немесе заттардың қоспасы.	Лекарственный препарат— вещество или смесь веществ синтетического или природного происхождения в виде лекарственной формы.	Medicinal product— a substance or mixture of substances of synthetic or natural origin in the form of a dosage form.
Дәрілік форма - дәрілік затқа немесе дәрілік өсімдік шикізатына берілетін, пайдалану үшін қолайлы және қажетті емдік әсерді қамтамасыз ететін нысан.	Лекарственная форма-форма, передаваемая на лекарственное средство или лекарственное растительное сырье, благоприятная для использования и обеспечивающая необходимый лечебный эффект.	Dosage form-a form that is transferred to a medicinal product or raw material of a medicinal plant, which is suitable for use and provides the necessary therapeutic effect.
Технологиялық процесс-дайын өнімді алу үшін қажетті ғылыми негізделген мақсатты әрекеттерді қамтитын өндірістік процестің бөлігі.	Технологический процесс-часть производственного процесса, включающая научно обоснованные целенаправленные действия, необходимые для получения готовой продукции.	Technological process-a part of the production process that includes scientifically based targeted actions necessary to obtain the finished product.
ҚР дәрілік заттардың мемлекеттік тізілімі-медициналық практикада өндіруге және қолдануға рұқсат етілген дәрілік заттар туралы мәліметтерді қамтитын нормативтік құжат.	Государственный реестр лекарственных средств РК-нормативный документ, содержащий сведения о лекарственных средствах, разрешенных к производству и применению в медицинской практике.	The State Register of medicines of the Republic of Kazakhstan is a regulatory document containing information on medicines approved for production and use in medical practice.
Фармакопея - дәрілік заттардың сапасына қойылатын талаптарды реттейтін нормативтік құжаттар жинағы (фармакопеялық мақалалар).	Фармакопея — собрание нормативных документов (фармакопейных статей), регламентирующих требования к качеству лекарственных средств.	Pharmacopoeia-a collection of normative documents (pharmacopoeia articles) that regulate the requirements for the quality of medicines.
Фармацевтикалық өндіріс технологиясы – дәрілік заттардың бірінен кейін бірі қайталанып отыратын процестер арқылы зауытта дайындалуы.	Технология фармацевтического производства-изготовление лекарственных средств на заводе путем последовательных повторяющихся процессов.	The technology of pharmaceutical production is the production of medicines in a factory by successive repetitive processes.
Әсер етуші заттар - организмнің жай-күйі мен функцияларын өзгерте алатын немесе профилактикалық, диагностикалық немесе емдік әсері бар және дайын дәрілік заттарды өндіру үшін пайдаланылатын биологиялық белсенді заттар.	Действующие вещества-биологически активные вещества, способные изменять состояние и функции организма или обладающие профилактическим, диагностическим или лечебным действием и используемые для производства готовых лекарственных средств.	Active substances - biologically active substances that can change the state and functions of the body or have a preventive, diagnostic or therapeutic effect and are used for the production of ready-made medicines.
Қосымша заттар - зат-дәрілік түр алу, белгілі бір қасиеттер беру немесе сақтау мақсатында медициналық қолдану үшін рұқсат етілген салыстырмалы түрде индифферентті зат.	Вспомогательные вещества-вещество-индифферентное вещество в взвешенном виде, разрешенное для медицинского применения с целью получения лекарственной формы, выдачи или хранения определенных заговоров.	Excipients a substance is a relatively independent substance that is allowed for medical use for the purpose of obtaining a dosage form, giving or preserving certain properties.
Қайтарылатын қалдықтар - дайын өнімді дайындау үшін қайта пайдалануға болатын қалдықтар.	Возвратные отходы-это отходы, которые можно повторно использовать для изготовления готовой продукции.	Recoverable waste is waste that can be reused to prepare the finished product.
Тілдік нормалар - әдеби тілдің белгілі бір даму кезеңінде тілдік құралдарды қолдану ережелері, яғни айтылу, емле, қолдану, грамматика ережелері.	Языковые нормы-правила употребления языковых средств на определенном этапе развития литературного языка, т. е. правила произношения, орфографии, употребления, грамматики.	Language norms-rules for the use of language tools at a certain stage of development of a literary language, i.e. rules of pronunciation, spelling, usage, grammar.
Лексикалық нормалар-бұл сөйлеудегі сөздерді қолдану және біріктіру ережелерін реттейтін нормалар.	Лексические нормы-это нормы, регулирующие правила употребления и сочетания слов в речи.	Lexical norms are norms that regulate the rules for using and combining words in speech.
Пероральды енгізу – дәрілік затты ішке енгізу әдісі.	Пероральное введение -приём лекарства через рот, путём проглатывания лекарства.	Oral administration of a medication by mouth, by ingesting the medication.
Инъекциялық енгізу – денеге белгілі бір ерітінділерді (мысалы, дәрі-дәрмектерді) шприц пен қуыс инені немесе жоғары қысыммен бүрку арқылы енгізу әдісі.	Инъекционное введение — способ введения в организм неких растворов (например, лекарственных средств) с помощью шприца и пустотелой иглы или впрыскиванием под высоким давлением.	Injection - a method of introducing certain solutions (for example, medicines) into the body using a syringe and a hollow needle or by injection under high pressure.
Сублингвальды енгізу – дәрілік затты тіл астына енгізу арқылы қабылдау әдісі.	Сублингвальное введение - приём определённого лекарства путём размещения его под языком.	Sublingual administration - taking a certain medication by placing it under the tongue.